Lễ hội Lam Kinh Thanh Hóa.
Lễ hội Lam Kinh gắn với Khu Di tích lịch sử Lam Kinh và vùng đất Lam Sơn (Thọ Xuân, Thanh Hóa). Nơi đây là “vùng đất căn bản” của nhà Lê, nơi Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa đánh đuổi giặc Minh cách đây hơn 6 thế kỷ. Sau khi lên ngôi, Vua Lê Thái tổ đã chọn đất tổ Lam Sơn là nơi thờ cúng tổ tiên, nơi an nghỉ vĩnh hằng của các vua và hoàng hậu. Kể từ đó Lam Kinh - Tây Kinh trở thành nơi mỗi người hướng về cội nguồn với lòng tôn kính, ngưỡng vọng và tri ân các bậc tiền nhân, tiên tổ. Đây cũng chính là cơ sở cho sự ra đời và sức sống của lễ hội Lam Kinh suốt nhiều thế kỷ qua.
1. Giới thiệu về lễ hội Lam Kinh Thanh Hóa
Lễ hội Lam Kinh là một trong những lễ hội Thanh Hóa đặc sắc, hấp dẫn du khách. Lễ hội Lam Kinh Thanh Hóa thường được tổ chức vào ngày húy kị vua Lê Thái Tổ (21, 22 tháng 8 Âm lịch) hàng năm tại Khu Di tích lịch sử Lam Kinh (Thọ Xuân, Thanh Hóa).
Ngày trước, theo định lệ, cứ ba năm một lần, vào ngày giỗ vua, các vua quan nhà Lê ở Ðông Kinh (Thăng Long) lại về Lam Kinh làm lễ. Còn nhân dân địa phương hàng năm vẫn mở hội tưởng nhớ, tôn vinh người anh hùng dân tộc này.
Lễ hội Lam Kinh. (Ảnh: Sưu tầm)
Vậy lễ hội Lam Kinh có ý nghĩa gì? Theo sử sách ghi lại, Lễ hội Lam Kinh bắt đầu từ khi vua Lê Thái Tổ băng hà được đưa về an táng tại Lam Kinh năm 1433. Từ đó, các đời vua sau và con cháu của ngài hàng năm vào ngày huý kị đều về Lam Kinh làm giỗ.
Lễ hội Lam Kinh chính là lễ kỷ niệm ngày mất của vua Lê Thái Tổ. Hàng năm cứ đến ngày này, từ vua chúa đến con cháu trong hoàng tộc luôn ghi nhớ điều căn dặn của vua Lê Thái Tổ nói khi trao áo bào cho Lê Lai đóng giả Lê Lợi xông ra chiến trận: Sau này khi ta chết nhớ làm giỗ Lê Lai trước ta một ngày.
2. Lễ hội Lam Kinh ở Thanh Hóa có gì đặc sắc?
Khi đến du lịch Thanh Hóa vào đúng dịp lễ hội Lam Kinh du khách nên ghé thăm Khu Di tích lịch sử Lam Kinh (Thọ Xuân, Thanh Hóa) để được hòa mình vào không khí lễ hội vô cùng đặc biệt cùng người dân nơi đây.
Hoạt cảnh Lê lai cứu Chúa. (Ảnh: Sưu tầm)
Giống như nhiều lễ hội truyền thống khác, lễ hội Lam Kinh Thanh Hóa có 2 phần chính là phần lễ và phần hội với những nghi thức, hoạt động đặc trưng.
2.1. Phần lễ trang nghiêm, thiêng liêng
Theo thông lệ, sáng ngày 21 tháng 8 Âm lịch hàng năm làm giỗ Trung Túc Vương Lê Lai tại đền thờ ngài ở làng Tép - xã Kiên Thọ - huyện Ngọc Lặc, buổi chiều rước thánh vị, kiệu về đền thờ Lê Thái Tổ ở xã Xuân Lam, đến sáng ngày 22 rước ngài vào dự lễ chính kị đức vua Lê Thái Tổ tại Chính Điện Lam Kinh.
Phần Đại lễ của lễ hội Lam Kinh diễn ra tại sân Rồng vào ngày 22 tháng 8 âm lịch. Trong không khí tôn nghiêm, thành kính bởi âm thanh của trống, chiêng, đoàn rước kiệu vua Lê Thái Tổ và kiệu Lê Lai cùng quân kiệu, quân cờ xuất phát từ đền thờ vua Lê Thái Tổ theo đúng nghi thức cổ truyền về sân Rồng Lam Kinh để hành lễ.
Nghi lễ và rước kiệu truyền thống. (Ảnh: Sưu tầm)
Đội tế gồm có 49 người thanh niên trai tráng, khoẻ mạnh của 3 đội: làng Cham, làng Tép và xã Xuân Lam phối hợp thực hiện bài tế.
Đội rước kiệu có 2 đội: Đội rước kiệu vua Lê Thái Tổ, đội rước kiệu Lê Lai gôm có 16 đến 18 người, với trang phục áo đỏ, thắt lưng đỏ, quần vàng, khăn vàng ngay ngắn khênh kiệu của vua Lê Thái Tổ, kiệu của Trung túc vương Lê Lai được đặt trước sân rồng, Thánh vị đặt lên hương án và nghi thức tế lễ chính thức bắt đầu.
Chủ tế đọc chúc văn, nêu lên công lao to lớn của vị anh hùng dân tộc Lê Lợi và vương triều Hậu Lê trong suốt quá trình dựng nước và giữ nước.
Sau bài chúc văn, các đại biểu cũng như du khách thập phương dâng hương tại hương án Chính Điện, chín toà Thái Miếu và lăng mộ vua Lê Thái Tổ.
Sau ngày Đại lễ đoàn rước kiệu sẽ rước kiệu về đền thờ vua Lê Thái Tổ và đền thờ Lê Lai để làm lễ yên vị.
Nhìn chung, đây chính là nét đẹp truyền thống về văn hoá tâm linh mà chúng ta chỉ có thể tìm thấy trong lễ hội Lam Kinh.
2.2. Phần Hội rộn ràng, tưng bừng với các hoạt động thú vị
Tại phần hội, người dân cùng du khách sẽ được xem các chương trình nghệ thuật đặc sắc tái hiện lại các sự kiện: "Hội thề Lũng Nhai", Dòng suối " Lê Lợi vi quân, Nguyễn Trãi vi thần", "Lê Lai cứu chúa", "Giải phóng thành Đông Quan", hay "vua Lê Thái Tổ đăng quang"...
Trò Xuân Phả - di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. (Ảnh: Sưu tầm)
Tiếp đến là các trò diền dân gian đặc trưng của xứ thanh như: Trò Xuân Phả, trò chiềng, múa Rồng, Trống hội; Dân ca dân vũ Đông Anh; Dân ca Sông Mã; Trò Bình Ngô... thi đấu vật, đấu võ dân tộc; hội trại các làng văn hoá; trưng bày các hiện vật, cổ vật thời Lê; trưng bày giới thiệu tiềm năng du lịch và sản phẩm ẩm thực của địa phương và nhiều hoạt động nghệ thuật khác như chiếu phim, biểu diễn chèo, chương trình ca nhạc tân cổ giao duyên…
Bên cạnh đó, còn tổ chức các trò chơi, trò diễn dân gian như: Ném còn, bắn nỏ, múa Pồn Pông... như một lời khẳng định Thanh Hóa là một vùng đất giàu truyền thống, một kho tàng văn hóa phi vật thể phong phú, sống động, giàu màu sắc, biểu cảm và cũng đầy tính nghệ thuật của người dân các dân tộc Thái, Mường, Kinh.
3. Những lễ hội Thanh Hóa khác không nên bỏ qua
Bện cạnh Lễ hội Lam Kinh, Thanh Hóa có rất nhiều lễ hội văn hóa đặc sắc - đây cũng là một trong những điểm cộng lớn thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến với xứ Thanh. Chính vì vậy, du khách đến Thanh Hóa đừng quên tìm hiều về những lễ hội đặc sắc như:
- Lễ hội bánh Chưng - bánh Giầy Sầm Sơn
Lễ hội Lam Kinh mang đậm nét văn hóa dân gian truyền thống. (Ảnh: Sưu tầm)
Lễ hội Lam Kinh là di sản văn hoá có vị trí đặc biệt quan trọng trong kho tàng văn hoá dân gian Việt Nam. Chính vì vậy, nếu có dịp đến thăm Thanh Hóa vào mùa thu 2023, du khách đừng bỏ qua lễ hội Lam Kinh để tự hào về cội nguồn, để tri ân bằng tất cả lòng thành kính tôn vinh và sự biết ơn vô hạn về sự nghiệp lẫy lừng mà tổ tiên ông cha ta đã bền bĩ tạo dựng, gìn giữ và truyền lại cho con cháu muôn đời sau.
