Mường Đeng - Góc nhìn từ trên cao. Ảnh: Đức Thành
Đây là một trong những điểm đến hiếm hoi vẫn giữ được hơi thở truyền thống giữa nhịp sống hiện đại, khiến bất kỳ ai đặt chân đến cũng muốn ở lại lâu hơn một chút, để lắng nghe, để cảm nhận và để hòa mình vào nếp sống bình yên nơi bản mường.
Vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ – bức tranh thủy mặc của núi rừng
Con đường dẫn vào Mường Đeng là hành trình mở ra từng lớp cảnh sắc hùng vĩ. Làn đường nhỏ men theo nương ngô, đồi lúa và những mảng rừng xanh bất tận. Càng đi sâu vào bản Peo, bản Ngàm Pốc, du khách càng cảm nhận rõ hơn sự tĩnh tại của nơi này – một vùng đất dường như chưa bị chạm tới bởi sự xô bồ của đô thị.
Vẻ đẹp độc đáo của Mường Đeng. Ảnh: Sưu tầm
>>> Xem thêm: Những địa điểm du lịch Lang Chánh nổi tiếng
Những thửa ruộng bậc thang nghiêng theo sườn đồi, lúc xanh mướt mùa nước đổ, lúc vàng óng mùa lúa chín, tạo nên bức tranh sống động của người dân lao động hòa mình với thiên nhiên. Đan xen giữa đó là những dòng suối nhỏ trong veo, mát lạnh quanh năm – nguồn sống và cũng là niềm tự hào của người dân Mường Đeng.
Không gian văn hóa Thái đen – kho báu của đời sống bản mường
Mường Đeng được xem là một trong những không gian văn hóa đặc trưng của người Thái đen tại Thanh Hóa. Hàng chục ngôi nhà sàn truyền thống quần tụ thành bản, mái lá, cột gỗ, hiên rộng – tất cả như đưa du khách ngược dòng thời gian trở về tuổi thơ yên bình.
Nơi đây không chỉ giữ lại kiến trúc cổ mà còn lưu giữ nghi lễ, tín ngưỡng và phong tục đã có từ xa xưa. Một trong những nét văn hóa nổi bật là lễ hội Chá Mùn, vừa được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nét văn hoá đặc sắc trong tục lệ Chá Mùn.
>>> [KHÁM PHÁ]: Các lễ hội Thanh Hóa truyền thống trong năm
Chá Mùn là nghi lễ độc đáo của người Thái đen, nơi âm thanh của tiếng chiêng – tiếng mo hòa quyện, nơi du khách được chứng kiến những nghi thức linh thiêng mời Pó Then, tưởng nhớ tổ nghề thầy mo và cầu sức khỏe cho người dân.
Trong tiếng mo ngân dài, người nghe như được kết nối với quá khứ, với những câu chuyện của tổ tiên, của bản mường qua bao đời.
Nhịp hội rộn ràng – Khi bản mường hòa vào niềm vui
Sau phần lễ trang trọng là không khí tưng bừng của phần hội: ném còn, kéo co, đánh cù, bắn nỏ… và đặc biệt là vòng xòe truyền thống. Người người nắm tay nhau, hòa chung nhịp trống, nhịp chiêng, tạo nên vòng xòe rộng mở như vòng tay của bản mường ôm trọn du khách phương xa.
Những ai lần đầu đến Mường Đeng đều cảm nhận được sự thân thiện, để mở và ấm áp của người dân nơi đây.
Một ngày theo chân người dân bản – trải nghiệm chân thực không nơi đâu có
Đến Mường Đeng, bạn không chỉ ngắm cảnh hay tham gia lễ hội, mà còn có thể theo chân người dân đi rừng, đi nương – những hoạt động gắn liền với đời sống của họ.
Mỗi công việc nhỏ đều mang đến một trải nghiệm chân phương và chân thật, giúp du khách hiểu được sự gắn bó mật thiết giữa con người – thiên nhiên – văn hóa bản địa.
Mường Đeng - nơi mây vẫn vờn quanh đỉnh núi và tiếng suối hòa vào gió. Ảnh: Sưu tầm
Ẩm thực Mường Đeng – sự tinh tế từ núi rừng
Ẩm thực Mường Đeng giống như hơi thở của núi rừng, giản dị nhưng ẩn chứa sự tinh tế trong từng món ăn. Bữa cơm truyền thống được dọn ra, du khách như chạm vào cả một thế giới hương vị tự nhiên của đại ngàn.
Ẩm thực Mường Đeng như hơi thở của núi rừng. Ảnh: Sưu tầm
>>> Xem thêm: Ẩm thực đường phố xứ Thanh những ngày đầu đông – ấm lòng từ những món dân dã
Nếp nương dẻo quánh, thơm mùi khói bếp; cá suối nướng kẹp tre vàng ruộm, lớp da giòn rụm ôm lấy phần thịt ngọt lịm của dòng suối đầu nguồn. Canh lá đắng ban đầu khiến người ta nhíu mày vì vị chát nơi đầu lưỡi, nhưng càng ăn lại càng thấy hậu ngọt thanh tao, đúng chất vị đời của người Thái đen – giản dị mà sâu sắc. Mâm cơm còn có măng chua, rau rừng, những thứ quà của núi được chế biến khéo léo, giữ trọn sự tươi, sự nguyên bản của đất.
Và để kết lại bữa ăn là rượu cần men lá, thứ rượu nhẹ mà thơm, khiến người uống lâng lâng như nương theo hơi gió đại ngàn.
Ẩm thực Mường Đeng không cầu kỳ, không phô trương, nhưng chính sự mộc mạc và tròn đầy hương vị ấy đã chạm đến trái tim của bất cứ ai từng thưởng thức.
Mường Đeng – điểm đến cộng đồng đang dần “thức giấc”
Những năm gần đây, người dân Mường Đeng bắt đầu phát triển mô hình du lịch cộng đồng Thanh Hóa. Nhiều ngôi nhà sàn được cải tạo thành homestay: giữ nguyên nét truyền thống nhưng thêm tiện nghi hiện đại.
Thanh niên trong bản tham gia các lớp tập huấn du lịch, học ngoại ngữ, rèn kỹ năng để trở thành hướng dẫn viên bản địa – mang câu chuyện của Mường Đeng đến gần hơn với du khách.
Mường Đeng - điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn tìm về sự yên bình. Ảnh: Sưu tầm
Không ồn ào, không thương mại hóa quá mức, Mường Đeng vẫn giữ được nét mộc mạc – chân thực – vừa đủ, trở thành điểm đến hấp dẫn cho những ai muốn tìm về sự yên bình.
Rời Mường Đeng, du khách mang theo cảm giác như vừa bước qua một thế giới khác – nơi mọi thứ đều trầm lắng, bình yên và mang giá trị văn hóa sâu sắc. Đây không chỉ là điểm du lịch, mà còn là nơi lưu giữ không gian văn hóa Thái đen nguyên bản nhất còn sót lại. Nếu bạn yêu thiên nhiên, yêu văn hóa bản địa, muốn trải nghiệm một nhịp sống chậm hơn, an yên hơn, thì Mường Đeng là vùng đất bạn nhất định phải đến ít nhất một lần trong đời.
