Thịt chua - Món ăn độc đáo của đồng bào Thái xứ Thanh
>>> Xem thêm: Canh uôi - Hơi ấm núi rừng trong mùa đông xứ Thanh
Thịt chua sinh ra từ núi rừng. Từ thịt lợn bản nuôi thả, hạt mắc khén thơm nồng, thính gạo nếp nương rang vàng, tất cả được “đóng gói” trong ống nứa – thứ vật liệu tưởng chừng đơn giản nhưng lại giữ trọn linh hồn của món ăn. Ống nứa phải vừa độ, không già, không non, để khi lên men, thịt chín tự nhiên và tỏa ra mùi thơm rất riêng, kiểu thơm mà chỉ cần ngửi là biết ngay đang ở miền tây xứ Thanh.
Người Thái làm thịt chua không vội. Gạo nếp được rang rồi giã vừa tay, thịt được thái đều, ướp gia vị đủ lâu để thấm. Không có công thức “chuẩn chỉnh từng gram”, chỉ có kinh nghiệm truyền từ đời này sang đời khác. Có lẽ vì thế mà thịt chua mỗi nhà mỗi vị, nhưng đều mang chung một cảm giác: gần gũi và thật.
Sau khi nhồi thịt vào ống nứa, những ống thịt được đặt lên gác bếp – nơi khói lửa ngày ngày lướt qua, nhẹ nhàng mà kiên nhẫn. Vài ngày sau, thịt lên men, chua dịu. Khi ăn, người ta thường nướng cả ống trên bếp lửa. Lúc ấy, mùi thịt quyện với mùi nứa cháy, mùi mắc khén dậy lên, lan khắp gian nhà sàn. Đó là thứ mùi hương không thể tìm thấy ở phố thị, càng không thể “order” trên app.
>>> Những đặc sản Thanh Hóa làm quà biếu ngon ngây ngất nên 'rinh' về <<<
Ăn thịt chua không thể ăn một mình. Phải có rau rừng, có xôi nếp nóng, có bếp lửa hồng và vài câu chuyện râm ran. Vị chua nhẹ nơi đầu lưỡi, chút cay nồng của mắc khén, cái bùi của thính, cái ngọt của thịt – tất cả hòa vào nhau vừa đủ, không gắt, không phô trương. Một miếng thôi cũng đủ để thấy núi rừng đang hiện ra rất gần.
Với người Thái, thịt chua không chỉ là món ăn. Nó xuất hiện trong mâm lễ, trong những dịp quan trọng, như một cách nhắc nhớ con cháu về cội nguồn, về tổ tiên, về những ngày tháng gắn bó với rừng núi. Còn với người trẻ hôm nay, thịt chua ống nứa giống như một “đặc sản trải nghiệm” – thứ khiến chuyến đi không chỉ để check-in, mà để cảm và để nhớ.
Nếu có dịp du lịch Thanh Hóa, thử một lần rẽ khỏi những cung đường quen, vào bản làng người Thái, ngồi bên bếp lửa và thưởng thức thịt chua ống nứa. Biết đâu, giữa mùi khói bếp và vị chua dịu ấy, bạn sẽ tìm thấy một khoảng bình yên rất khác – chậm hơn, thật hơn và rất đáng để mang theo sau chuyến đi.
