Đền Sòng Sơn là nơi thờ Nữ Thần Vân Hương- Bà Chúa Liễu Hạnh hay Thánh mẫu Liễu Hạnh.
Đền Sòng Sơn là một trong những ngôi đền nổi tiếng tại xứ Thanh. Đây không chỉ là điểm du lịch tâm linh lý tưởng mà còn là địa điểm để du khách có cơ hội tham quan dòng suối trong lành. Du lịch Thanh Hóa đừng bỏ lỡ nơi được mệnh danh là “thiêng nhất xứ Thanh” này.
Đền Sòng Sơn Thanh Hóa ở đâu?
Bản đồ du lịch Thanh Hóa nổi tiếng với nhiều địa điểm như: Đền Bà Triệu, Đền Cô chín, Đền Cô Bơ, Đền Hàn Sơn,… Bên cạnh đó, đền Sòng Sơn Thanh Hóa cũng là một trong những điểm du lịch tâm linh đáng trải nghiệm ở mảnh đất xứ Thanh.
Địa chỉ đền Cô Sòng Sơn ở Thanh Hóa cụ thể thuộc trang Phú Dương, xã Cổ Đam, huyện Tống Sơn, phủ Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa (nay là phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, Thanh Hóa). Địa chỉ này cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 130km. Giao thông thuận lợi nên mỗi năm, ngôi đền này đón một lượt du khách rất lớn đến tham quan và chiêm bái.
Đường đi đền Sòng Sơn Thanh Hóa
Cũng như đền Cô chín Thanh Hóa, thì xe đi đền Sòng Thanh Hóa khá nhiều. Du khách có thể lựa chọn cho mình các phương tiện khác nhau, tùy vào nhu cầu và mức chi phí của mình. Cụ thể, tuyến đường đi như sau:
- Ô tô: Từ Hà Nội, đi theo hướng cao tốc Hà Nội – Thanh Hóa là có thể đến với thị xã Bỉm Sơn – Thanh Hóa nhanh chóng và dễ dàng.
Di chuyển từ Hà Nội đến đền Sòng Sơn khá dễ dàng.
>>> Khám phá ngay: Chùa Bụt - Ngôi chùa có kiến trúc lạ, view cửa biển đẹp ngất ngây
- Xe máy: Để biết đền Sòng Cô Chín Thanh Hóa ở đâu? Bạn có thể xách balo lên và di chuyển đến thị xã Bỉm Sơn bằng xe máy. Từ trung tâm Hà Nội, bạn có thể đi theo đường Giải Phóng ra hướng quốc lộ 1 cũ. Sau đó đi qua địa phận Hà Nam, Ninh Bình là có thể đến với mảnh đất xứ Thanh.
- Máy bay: Đây là lựa chọn phù hợp nếu bạn đi từ TP.HCM hoặc các tỉnh phía Nam. Sân bay Thọ Xuân (Thanh Hoá) khai thác nhiều chuyến bay mỗi ngày, bạn có thể thoải mái lựa chọn khung giờ phù hợp.
Sự tích đền Sòng Sơn Thanh Hóa
Đền Sòng Sơn thờ Mẫu Liễu Hạnh, vị thần quan trọng trong đạo Mẫu Việt Nam - một trong “Tứ bất tử” của dân gian Việt Nam. Đền Sòng Sơn được khởi dựng năm nào, đến nay vẫn chưa tìm được tư liệu xác định chính xác. Truyền thuyết làng Cổ Đam kể rằng: Vào khoảng niên hiệu Vĩnh Tộ nhà Lê (1619-1628) một ông lão người làng Cổ Đam được Tiên chúa Liễu Hạnh nhập hồn báo mộng “Hãy nói với dân làng dựng cho Ta một ngôi đền để ta ngự, Ta sẽ phù hộ cho các ngươi”.
Năm 1993, đền Sòng được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia.
Theo lời Tiên Chúa, vào một sáng cuối tháng Giêng, ông lão mang một gậy tre đến khu vực Đền Sòng cắm xuống đất, thắp hương và khẩn cầu “Nếu cây gậy này mà tươi tốt thì chúng con sẽ chọn đất này để lập đền tôn thờ tiên chúa”. Ít lâu sau cây gậy tre nảy lá, đâm măng, lớn lên thành bụi tươi tốt. Dân làng cho rằng nữ thần Liễu Hạnh đã hiển thánh tại đây liền vận động góp tiền của xây dựng bên cạnh bụi tre thần.
Ngôi Đền được tu bổ vào thời Cảnh Hưng, triều vua Lê Hiển Tông (1740- 1786), Năm Duy Tân thứ sáu (1912), năm Khải Định thứ tư (1919), năm Bảo Đại thứ ba (1928) và được tu sửa lại vào năm 1939. Năm 1993 được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia.
Kiến trúc đền Sòng Sơn Thanh Hóa
Đền Sòng Sơn Thanh Hóa được xây dựng theo kiến trúc kết hợp giữa kiểu dáng thời Lê trung hưng và thời Nguyễn, mang đậm nét truyền thống đình, đền Việt Nam.
Đền Sòng, ban đầu khi mới xây dựng còn đơn sơ bé nhỏ. Trải qua quá trình lịch sử lâu dài gắn với nhu cầu về sinh hoạt tín ngưỡng của người dân, ngôi đền ngày càng được tu sửa khang trang hơn, đẹp hơn...
Phía trước sân đền, dưới bóng cây bồ đề và ngọc lan xanh tươi, thơm ngát là tượng Phật bà Quan thế Âm Bồ Tát - Người đã yêu cầu triều đình Lê, Trịnh trả lại tự do cho chúa Liễu trong trận Sùng Sơn đại chiến với Pháp sư Tiền Quan Thánh. Qua cổng tam quan cao, đẹp cấu trúc hình mái diêm với 3 cửa: Cửa bên tả gọi là cửa Giới, Cửa bên hữu là cửa Định và Cửa giữa là cửa Tuệ.
Tượng Phật bà Quan thế Âm Bồ Tát - Người đã yêu cầu triều đình Lê, Trịnh trả lại tự do cho chúa Liễu.
>>> Xem thêm: Chùa Giáng Thanh Hóa - Ngôi chùa cổ trên đất xứ Thanh
Cấu trúc đền Sòng Sơn với 3 cung liên tiếp, Cột của các gian cung thờ to gần nửa thước, đá tảng kê cao 6 tấc, được thợ đá làng Nhồi (Đông Sơn, Thanh Hóa) đục đẽo, tạo dáng lục lăng có nhiều hoa văn đẹp. Trên các cột có nhiều câu đối nói về sự hiển linh và công đức của Thánh Mẫu Liễu Hạnh, ca ngợi cảnh đẹp của Sòng Sơn, Cung tiền đường, là cung thờ Hội đồng Thánh quan, Mẫu Cửu Trùng, các ông Quan Hoàng, đồng thời phối thờ Đức Thánh Trần - Hưng Đạo Đại Vương.
Cung Trung đường là cung thờ Ngọc Hoàng thượng đế - vua cha của tiên chúa Liễu Hạnh và Ngũ vị vương quan là những Thánh Cô, Thánh Cậu của Tiên chúa Liễu Hạnh.
Trong gian giữa chính tẩm phía trên linh tượng Thánh Mẫu, có bức đại tự sơn son thếp vàng, với bốn mỹ tự “Mẫu Nghi Thiên Hạ” (Người Mẹ mẫu mực của muôn dân)...
Cấu trúc đền Sòng Sơn với 3 cung liên tiếp. (Ảnh: Sưu tầm)
Trước đền có một hồ nước tự nhiên hình bán nguyệt quanh năm xanh trong, tương truyền đó là hồ cá thần, hàng năm vào dịp tháng giêng, tháng hai, xuất hiện một đàn cá toàn thân màu đỏ lũ lượt kéo nhau bơi lội trong hồ, nhưng khi hết lễ hội thì đàn cá tự nhiên không thấy nữa. Nhân dân quanh vùng nói đó là các nàng tiên trên thượng giới hóa phép về hầu Tiên chúa Thánh Mẫu Liễu Hạnh. Qua cây cầu hình vòng cung vượt con suối nhỏ đến khu đồi bên cạnh là khu đền thờ Đức thánh Trần Hưng Đạo Vương uy nghi. Từ hồ cá thần có hai con suối nhỏ chảy lượn quanh khiến cho ngôi đền như ngự trên một hòn đảo nhỏ bồng bềnh giữa mây trời non nước.
Lễ hội đền Sòng Sơn Thanh Hóa
Đến với di tích đền Sòng Sơn du khách không những được dâng hương tưởng nhớ các vị thánh, thần tại để thỏa mãn ý nguyện tâm linh, mà còn được tham quan, khám phá một vùng non nước hữu tình, thiên nhiên thơ mộng, được thưởng ngoạn, tìm hiểu các hoạt động văn hóa truyền thống đặc sắc của một vùng quê thông qua các kỳ lễ hội.
Lễ hội Sòng Sơn - Ba Dội, không chỉ là niềm tự hào của người dân xứ Thanh, mà còn là điểm đến tâm linh tín ngưỡng có giá trị trường tồn trong văn hóa người Việt. Được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia năm 1993, tới nay lễ hội Sòng Sơn luôn lưu giữ được những nét văn hóa độc đáo của người dân xứ Thanh.
Lễ hội Sòng Sơn luôn lưu giữ được những nét văn hóa độc đáo của người dân xứ Thanh. (Ảnh Sưu tầm)
>>> Xem thêm: Suối cá thần - sự kỳ bí của tự nhiên
Lễ hội được tổ chức vào mùng 10 - 26 tháng 2 Âm lịch hàng năm, trong đó ngày 25 là chính hội - ngày Thánh Mẫu hạ giới. Hôm chính hội, đền Sòng tổ chức từ 5h sáng cho đến khoảng 12 giờ trưa cùng ngày.
Phần lễ được tổ chức trang nghiêm với các nghi lễ rước Thánh mẫu, cúng tế thu hút hàng ngàn người tham gia. Phần hội cũng khá phong phú với nhiều tiết mục đặc sắc mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và sắc thái địa phương như biểu diễn văn nghệ hầu quan thánh, hầu văn do các bản hội trong vùng thể hiện.
Sau phần lễ và hội ở đài lễ, nghi thức lễ rước bóng Thánh Mẫu được cử hành. Đoàn rước xuất phát từ lễ đài, dọc theo con đường Thiên Lý lên Nhà Bia Ba Dội. Kiệu vàng Thánh Mẫu là trung tâm của đoàn rước, đi sau hầu kiệu là hàng ngàn bà con nhân dân trong và ngoài địa bàn cùng các bản hội và du khách thập phương.
Rước kiệu trong lễ hội đền Sòng Sơn - Ba dội. (Ảnh: Sưu tầm)
Khi trời chính Ngọ cũng là lúc đoàn lên đến đỉnh Đèo Ba Dội, đoàn quay về dâng hương tại đền Chín Giếng và xa giá hồi cung làm lễ vị hoàn tại đền Sòng Sơn. Trong khuôn khổ lễ hội Đền Sòng Sơn – Ba dội còn diễn ra nhiều hoạt động như: Hội thi Hầu văn Thánh, cờ tướng, kéo co, thi nấu cơm…
Đền Sòng Sơn Thanh Hóa vốn nổi tiếng từ lâu và được nhiều người biết đến là linh thiêng. Đền Sòng Sơn cũng là ngôi đền lớn nằm trong hệ thống đền thờ Mẫu của nước ta. Đây là điểm du lịch Thanh Hóa bạn nên tham khảo cho chuyến hành trình sắp tới.
